تهدید دوباره ایران از سمت افغانستان | ترامپ: به بگرام برمی‌گردیم!
رئیس جمهور ایالات متحده روز پنجشنبه (۲۷ شهریور) در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس، گفته است که دولت او در حال مذاکره با طالبان است تا نیرو‌های آمریکایی بار دیگر به پایگاه بگرام در افعانستان بازگردند.
آمریکا سال ۲۰۰۱ به بهانه حملات ۱۱ سپتامبر، برای سرنگونی طالبان به افغانستان لشکرکشی کرد، اما پس از ۲۰ سال در سال ۲۰۲۱ حکومت را به طالبان داد و از افغانستان خارج شد.
در این مدت دست‌کم ۱۷۶ هزار نفر در جنگ مستقیم در افغانستان جان خود را از دست دادند. این رقم منهای دیگر کشته‌شدگان بطور غیرمستفیم در این جنگ است.
همچنین حضور آمریکا در افغانستان منجر به ویرانی‌های وآوارگی‌های گسترده و هجوم سیل مهاجران و پناهجویان به کشور‌های دیگر شد.
آمریکا نهایتا ۳۰ آگوست ۲۰۲۱ بطور کامل، خاک افغانستان را ترک کرد. نحوه خروج آمریکا از این کشور مورد انتقاد و حتی استهزاء بسیاری قرار گرفت.
هرچند ترامپ خود توافق با طالبان را امضا کرده بود، اما خروج کامل نیرو‌های آمریکا در دولت بایدن اتفاق افتاد. او نحوه مدیریت بایدن در خروج نیرو‌های آمریکایی را به شدت مورد انتقاد قرار داد و خروج آمریکا از بگرام را «بدترین تصمیم تاریخ آمریکا» خواند.
ترامپ در کنفرانس خبری روز پنجشنبه گفته است که موقعیت استراتژیک این پایگاه (بگرام) در نزدیکی چین، که مرز کوتاه ۷۶ کیلومتری با افغانستان دارد، آن را به طور ویژه‌ای ارزشمند کرده است.
ترامپ گفته: «ما در تلاشیم تا آن را پس بگیریم، زیرا آنها (طالبان) به چیز‌هایی از ما نیاز دارند. ما آن پایگاه را می‌خواهیم. اما یکی از دلایلی که این پایگاه را می‌خواهیم این است که، همان‌طور که می‌دانید، یک ساعت با جایی که چین سلاح‌های هسته‌ای خود را می‌سازد، فاصله دارد.»
هرچند ترامپ هدف اصلی خود را از حضور در بگرام تنها معطوف به چین عنوان کرده است، اما این می‌تواند زمینه‌ای برای حضور دوباره آمریکا در افغانستان و تهدیدی جدی برای ایران نیز محسوب شود.
روابط ایران با طالبان همواره افت‌وخیز‌هایی داشته است. اوایل دهه ۱۳۷۰ تا اواخر این دهه روابط این دو، جنبه منازعه‌آمیز داشت. از اوایل دهه ۱۳۸۰ تا حدود سال ۱۴۰۰ علی‌رغم واگرایی‌ها، بسوی همکاری حرکت می‌کرد و پس از ۱۴۰۰ تا کنون همکاری‌ها جای خود را به منازعه داده است.
سال گذشته به تاریخ امروز (یعنی ۲۹ شهریور ۱۴۰۳) در همایش بین‌المللی وحدت اسلامی در تهران که با حضور مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور برگزار شد، نماینده طالبان از ایستادن در احترام به سرود ملی ایران خودداری کرد.
کارشناسان و تحلیلگران، از بین رفتن تهدیدات مشترک و شکل گرفتن ترجیحات ناسازگار را موجب ایجاد منازعات اخیر در روابط ایران و طالبان می‌دانند.
پایگاه‌های نظامی آمریکا در اطراف ایران البته موضوع تازه‌ای نیست. مسئولان ایران همواره در دسترس بودن پایگاه‌های آمریکا برای موشک‌های ایران را به عنوان نقطه ضعف آمریکا در منطقه توضیف کرده‌اند.
ایران در جنگ ۱۲ روزه در ساعات منتهی به پذیرش آتش بس، پایگاه العدید قطر را که بزرگترین پایگاه آمریکا در منطقه بود را در پاسخ به حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای‌اش هدف خود قرار داد. پیش از العدید نیز پایگاه عین‌الاسد در عراق از سوی ایران در پاسخ به ترور سردار سلیمانی فرمانده سابق سپاه قدس مورد هدف قرار گرفته بود.
فاصله پایگاه بگرام تا ایران حدود ۸۰۰ کیلومتر است.
ترامپ همچنین در کنفرانس مشترک خود با نخست وزیر انگلیس گفته: «ما قصد داشتیم بگرام را حفظ کنیم... نه به خاطر افغانستان، بلکه به خاطر چین، زیرا دقیقاً یک ساعت با جایی که چین موشک‌های هسته‌ای خود را می‌سازد، فاصله دارد.»
او ادعا کرده که بگرام «اکنون تحت نفوذ چین است»، اما طالبان این ادعای ترامپ را رد کرده است.
یک مقام وزارت خارجه افغانستان نیز در واکنش به اظهارات ترامپ درباره بازگشت نظامی به افعانستان در پستی در ایکس گفته که افغانستان و آمریکا باید «بدون حضور نظامی آمریکا» در این کشور با هم تعامل کنند.
با این وجود هفتهٔ گذشته، آدام بوهلر، نمایندهٔ ویژهٔ دولت ترامپ در امور گروگان‌گیری، با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در کابل دیدار کرده است.
از سوی دیگر یک مقام آمریکایی که خواسته نامش فاش نشود، به بی‌بی‌سی گفته است: هیچ برنامه عملی برای تصرف نظامی پایگاه هوایی بگرام وجود ندارد. تلاش برای بازپس‌گیری این پایگاه، پروژه‌ای بزرگ خواهد بود.
او گفته: «تصرف و نگهداری پایگاه بگرام، نیازمند ده‌ها هزار نیرو، هزینه بالای تعمیر پایگاه و چالش‌های لجستیکی برای تأمین تجهیزات خواهد بود.»
بگرام که در حدود ۴۰ کیلومتری شمال کابل واقع شده و در دههٔ ۱۹۵۰ توسط اتحاد شوروی ساخته شده است، بزرگترین پایگاه ایالات متحده در افغانستان بود و در طول اشغال ۲۰ سالهٔ این کشور به عنوان ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا محسوب می‌شد.
این فرودگاه دارای یک باند ۳.۶ کیلومتری است که قادر به خدمات‌رسانی به بمب افکن‌ها و هواپیما‌های باری بزرگ است.
چین در واکنش به اظهارات ترامپ درباره حضور آمریکا در بگرام اعلام کرده است: افزایش تنش‌ها و ایجاد رویارویی در منطقه خلاف آرمان‌های مردمی است.
در گفت‌وگوی فراز با دو نماینده مجلس بررسی شد:
چرا مجلس با طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی مخالفت کرد؟
- تازه‌ها
- پربازدیدها
